B. BİLGİ PANOSU

1.Otomotiv Geri Dönüşüm/ÖTA

     a.Araç Sahipleri

Ömrünü Tamamlamış Aracını,

ÖTA Teslim Yerleri, Geçici Depolama Alanları ya da İşleme Tesislerine yönetmeliğe uygun olarak (fiziksel) teslim etmek,
Aracı teslim alandan araca ait onaylı “Araç Kayıttan Düşme ve Bertaraf Formunu” almakla yükümlüdür.

     b.Lisanslı Tesis/Ekonomik Operatör

Tehlikeli madde kullanım yasaklarına uymak,
Gerekli kodlama, rapor verme, lisans ve tip onayı yükümlülüklerini yerine  getirmek,
ÖTA toplama sistemini kurmak ve/veya toplama sistemi içinde yer almak,
Toplanan hurda / ÖTA’ların işlenmesini, yeniden kullanımını,  geri kazanımını ve geri dönüşümünü belirlenen oranlarda yapmak veya yaptırmak,
Yeniden kullanım, geri kazanım ve geri dönüşüm kota oranlarını sağlayarak Bakanlığa raporlamalıdır.

Tanım:

Lisanslı Tesis/Ekonomik Operatör

Ömrünü Tamamlamış Araçların toplama, sökme, kesme, parçalama, geri kazanma, geri dönüştürme işlemlerinden herhangi birini yapanlar.

Geçici Depolama Alanı: Ek-1’e uygun olarak, ömrünü tamamlamış araçların arındırıldığı, söküldüğü ve işleme tesisine gönderilinceye kadar geçici olarak bekletildiği ve 15 inci maddeye göre çevre izin ve lisansı alınmış alanlar.

İşleme Tesisi: İşleme tanımı kapsamında yer alan kesme, parçalama, parçalama sonrası oluşan atıkların geri kazanıma veya bertarafa hazırlanması, ömrünü tamamlamış araçlar ve bunlara ait aksam parçaların geri kazanımı veya bertarafı öncesi gerçekleştirilecek faaliyetlerden birini veya bir kaçını gerçekleştiren ve 15 inci maddeye göre çevre izin ve lisansı alınmış tesisler.

      c.Münferit Depolar

Ömrünü Tamamlamış Araçlardan Elde Edilen Parça Depoları aşağıdaki şartları yerine getirir;

Zemin geçirimsizliği bu tebliğin 12 nci maddesine göre sağlanır,
Bu alanlarda arındırma, söküm, kesme ve parçalama işlemlerinden herhangi biri gerçekleştirilemez,
Hasarlı araç ve parçalarının yıkanması halinde, bu alanlarda kapalı bir yıkama bölümü oluşturulur,
Yağmur suları ve atık sular, ızgaralı drenaj kanallarıyla yağ tutucuda toplanır,
Depo çevresi asgari 1,5 m yüksekliğinde yapı malzemesiyle çevrilir, Kaza yapmış araçların üzeri branda ile örtülür ve Yukarıdaki şartların sağlandığı, İl Çevre Müdürlükleri tarafından verilecek Uygunluk Yazısı ile belgelenir.

Tanım

Münferit depolar

(1)Yedi Emin Depoları

Ömrünü Tamamlamış Araçlardan Elde Edilen Parça Depoları  (Yeniden Kullanılabilir Parça Satış Depoları/Oto Hurdacıları),

(2)Sigorta Şirketi Hasarlı Araç Depoları.

Yeniden Kullanılabilir Parçaların Satışı

Ömrünü Tamamlamış Araç’ların, ÖTA Geçici Depolama Alanlarında sökülmesi sırasında;  

Yeniden kullanılabilir parçaların tespit edilmesi, parçaların araçtan söküldükten sonra düzenli şekilde depolanması, ihtiyaç sahipleri tarafından tanınması ve talep edilmesini sağlayacak numaralandırma, geriye dönük kayıt içerecek şekilde  barkod (Orijinal Parça Kodlarıyla)  ile etiketlendirilmesi  ve satışı.

     d.Ekonomik Operatörler (Otomotiv Üretici/Distribütör)

Otomotiv Üretici/Distribütörleri;

Tehlikeli madde kullanım yasaklarına uymakla,
Gerekli kodlama, rapor verme, lisans ve tip onayı yükümlülüklerini yerine getirmekle,
ÖTA toplama sistemini kurmak veya bir toplama sistemi içinde yer almakla,
Toplanan ÖTA’ların işlenmesini, yeniden kullanımını, geri kazanımını ve geri dönüşümünü belirlenen oranlarda yapmak veya yaptırmakla,
Ticari ve endüstriyel sırlar saklı kalmak kaydıyla parça üreticileri, yeniden kullanılabilir parçaların sökümü, depolanması ve teste tabi tutulması ile ilgili yeterli bilgiyi geçici depolama alanlarının ve işleme tesislerinin talep etmesi halinde vermekle yükümlüdür.

Malzeme kodlama standartları ve söküm bilgisinin hazırlanması

Geri kazanıma ve yeniden kullanıma uygun malzemelerin kolay ayırt edilebilmesi için belirtilen standartlara göre araç parça ve malzeme tedarikçileri tarafından kodlama yapılır.

Bilgilendirme

Üreticiler; geri kazanım ve geri dönüşüm açısından araç tasarım bilgileri ile ömrünü tamamlamış araçların çevreyle uyumlu arındırma ve söküm bilgilerini araçların tanıtım kitapçıklarında bulundurur.

Rapor verme

Ekonomik operatörler ilgi yönetmelik 16 ncı madde kapsamında yeniden kullanım-geri kazanım ve yeniden kullanım-geri dönüşüm oranlarına ilişkin yönetmelikte yer alan tabloları her yıl şubat ayı sonuna kadar Bakanlığa göndermekle yükümlüdür.

Üreticiler, yıllık olarak iç piyasaya sürülen, ihraç ve ithal edilen miktarlar ile 8 inci maddedeki yükümlülüklerine ilişkin faaliyetlerini içeren bir raporu her yıl şubat ayı sonuna kadar Bakanlığa verir.

Tanım

Ekonomik Operatör

Araçların ve bunların parça ve malzemelerinin üretici, dağıtıcı ve ithalatçıları.

     e.Sigorta Şirketleri

Sigorta Şirketleri;

Sigorta poliçeleri uyarınca onarımı ekonomik olarak mümkün olmayıp tam hasar ile bedeli araç sahibine ödenmiş araçları lisanslı geçici depolama alanına ya da lisanslı işleme tesisine 13 üncü maddeye uygun olarak teslim etmekle,
Tam hasar halindeki araç için takdir edilen bedel üzerinde ihtilaf olması halinde aracı bekletmeden lisanslı geçici depolama alanına ya da lisanslı işleme tesisine çektirmekle,
Tam hasar kararı verilerek kayıttan düşürülen araçları Ek 3’te yer alan formu esas alarak Bakanlığa yıllık olarak bildirmekle,
Sigorta poliçeleri uyarınca onarım sırasında değiştirilen parçaları, 3/6/2007 tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu uyarınca faaliyet göstermeye yetkili sigorta eksperleri tarafından hazırlanan hasar onarım raporuna istinaden lisanslı geçici depolama alanına ya da lisanslı işleme tesisine teslim etmekle yükümlüdür.

Sigorta Şirketi Hasarlı Araç Depoları;

Zemin geçirimsizliği bu tebliğin 12nci maddesine göre sağlanır,
Bu alanlarda arındırma, söküm, kesme ve parçalama işlemlerinden herhangi biri gerçekleştirilemez,
Hasarlı araç ve parçalarının yıkanması halinde, bu alanlarda kapalı bir yıkama bölümü oluşturulur,
Yağmur suları ve atık sular, ızgaralı drenaj kanallarıyla yağ tutucuda toplanır,
Depo çevresi asgari 1,5 m yüksekliğinde yapı malzemesiyle çevrilir, Kaza yapmış araçların üzeri branda ile örtülür,
Yukarıdaki şartların sağlandığı, İl Çevre Müdürlükleri tarafından verilecek Uygunluk Yazısı ile belgelenir. 

2.Atık Yönetimi

Atık yönetimine ilişkin genel ilkeler aşağıda belirtilmiştir:

     a. Atık üretiminin ve atığın tehlikelilik özelliğinin;

Doğal kaynakların olabildiğince az kullanıldığı temiz teknolojilerin geliştirilmesi ve kullanılması,
Üretim, kullanım, geri kazanım veya bertaraf aşamalarında çevre ve insan sağlığına en az zarar verecek şekilde ürünlerin tasarlanması, pazarlanması,
Daha dayanıklı, yeniden kullanılabilir ve geri dönüştürülebilir ürünlere odaklanan teknolojiler ile atık üretimine ve atık içerisinde bulunan zararlı maddelere yönelik, ürün çevresel tasarım yaklaşımının oluşturulması, suretiyle önlenmesi ve azaltılması esastır.

     b. Atık üretiminin kaçınılmaz olduğu durumlarda atıkların; yeniden kullanımı, geri dönüşümü ve ikincil hammadde elde etme amaçlı diğer işlemler ile geri kazanılması, enerji kaynağı olarak kullanılması veya bertaraf edilmesi esastır.

     c.Doğal kaynak ve enerji kullanımının azaltılmasına yönelik olarak geri kazanılmış ürünlerin kullanımının özendirilmesi esastır.

     d. Atıkların kaynağında ayrı toplanması, geçici depolanması, taşınması ve işlenmesi sırasında su, hava, toprak, bitki, hayvan ve insanlar için risk yaratmayacak, gürültü, titreşim ve koku yoluyla rahatsızlığa neden olmayacak, doğal çevrenin olumsuz etkilenmesini önleyecek ve böylece çevre ve insan sağlığına zarar vermeyecek yöntem ve işlemlerin kullanılması esastır.

     e. Farklı türdeki atıkların kaynağında/üretildikleri yerde diğer atıklarla karıştırılmaksızın, sınıflandırılarak ayrı toplanması esastır.

     f. Atıkların, Bakanlıkça belirlenen esaslar dışında farklı bir yöntemle toplanması ve ayrılması yasaktır.

     g. Mevzuatta lisans alma zorunluluğu getirilen atık türlerini taşıyacak araçlar için taşıma lisansı alınması zorunludur. Lisans şartı aranmaksızın taşınan atıkların, ömrünü tamamlamış araçlar hariç görünüş, koku, toz, sızdırma ve benzeri faktörler yönünden çevreyi kirletmeyecek şekilde kapalı araçlarda taşınması zorunludur.

     h. Atıkların, Bakanlık ve/veya il müdürlüğünden izin ve/veya çevre lisansı almış tesisler, üretici/yetkilendirilmiş kuruluşlar, atık taşımaya yetkili/lisanslı taşıyıcılar dışında üçüncü kişiler tarafından ticari amaçlar ile toplanması, satışı, geri kazanılması ve/veya bertaraf edilmesi, diğer maddelerle ve yakıtlara karıştırılarak yakılması yasaktır.

     ı. Atıkların üretildikleri/bulundukları yere en yakın ve en uygun tesise en hızlı şekilde ulaştırılarak, uygun yöntem ve teknolojiler kullanılarak işlenmesi esastır.

     j. Atıklar fiziksel, kimyasal ve biyolojik ön işlemler haricinde kesinlikle doğrudan başka bir madde veya atıkla karıştırılamaz ve/veya seyreltilemez.

     k. Atıkların geçici depolanması atığın üretildiği tesis/kuruluş sınırları içinde yapılır.

     l. Atıkların üretiminden ve yönetiminden sorumlu kişi, kurum ve kuruluşlar, atık yönetiminin her aşamasında atıkların çevre ve insan sağlığına zarar vermesini önleyecek tedbirleri almakla yükümlüdür.

     m. Bu Yönetmelik veya diğer hukuki düzenlemeler ile atık yönetim planını hazırlama yükümlülüğü verilen gerçek ve/veya tüzel kişi, atık yönetim planını hazırlayarak sunmak ve onaylatmak/uygun görüş almakla yükümlüdür.

     n. Atıkların toprağa, denizlere, göllere, akarsulara ve benzeri alıcı ortamlara dökülmesi, doğrudan dolgu yapılması ve depolanması suretiyle çevrenin kirletilmesi yasaktır.

     o. Tehlikeli atıkların neden olduğu çevresel kirlenme ve bozulmadan kaynaklanan zararlardan dolayı tehlikeli atığın toplanması, taşınması, geçici ve ara depolanması, geri kazanımı, yeniden kullanılması ve bertarafı faaliyetlerinde bulunanlar müteselsilen sorumludurlar. Sorumluların bu faaliyetler sonucu meydana gelen zararlardan dolayı genel hükümlere göre de tazminat sorumluluğu saklıdır. Atıkların yönetiminden sorumlu kişilerin çevresel zararı durdurmak, gidermek ve azaltmak için gerekli önlemleri almaması veya bu önlemlerin yetkili makamlarca doğrudan alınması nedeniyle kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan ve/veya yapılması gereken harcamalar, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre atıkların yönetiminden sorumlu olanlardan tahsil edilir.

Atıklar doğrudan kanalizasyon sistemine boşaltılmaz, doğrudan havaya verilmez, düşük sıcaklıklarda yakılmaz, diğer atıklar ile karıştırılmaz.
Atıklar, bir ara depolama tesisinden bir başka ara depolama tesisine gönderilemez. Bu tesise kabul edilen atıklar süresi içerisinde ön işlem, geri kazanım ve/veya bertaraf tesislerine gönderilir.
Ara depolama ile toplama-ayırma tesisleri hariç olmak üzere çevre lisansı bulunan ön işlem, geri kazanım ve/veya bertaraf tesisleri kabul ettikleri atıkları işlem yapmaksızın başka bir tesise Bakanlık onayı olmadan gönderemez.
Atık yönetiminden sorumlu olan taraflar, üretimden bertarafa kadar olan süreçte ürünlerin ve atıkların çevreye olan olumsuz etkilerinin azaltılması ve güvenli bir şekilde yönetilmesi amacıyla ilgili personeline eğitim vermek/verdirtmekle, kamuoyunda farkındalık yaratmakla, atık yönetimine ilişkin duyarlılığı geliştirmek üzere sosyal sorumluluk projeleri ve çevre eğitim projeleri yapmakla/katkı sağlamakla, yazılı ve görsel basında spot yayınlar yapmakla veya bu amaçla yapılan çalışmalara katkı sağlamakla yükümlüdürler.
Kamu kurum ve kuruluşlarının faaliyetleri ve bakım işlemlerinden kaynaklanan atıkların izin/çevre lisansı almış olan tesislere gönderilmesi zorunludur.

3. Genel Sorumluluklar

Atık üretim ve yönetimi başta olmak üzere geri dönüşüm firmaları resmi mevzuatta yer alan atık yönetiminden sorumludur;

Genel prensip olarak ÖTA/atık yönetimini gerçekleştiren lisanslı firma; resmi mevzuatın gerektirdiği ÖTA/Tehlikeli-Tehlikesiz Atık Yönetimi ile ilgili izin-lisans-belge-sertifikaları almak, mali sorumluluk sigortalarını yaptırmak, yönetim sertifikalarını almak, iş güvenliği ile ilgili gereklilikleri yerine getirmek, Atık Yönetim Planının hazırlanması-onaylatılması, atık verilerinin bakanlık on-line sistemine girilmesi, atıkların lisanslı geri kazanım/bertaraf tesislerine teslim edilmesi ve yasal raporlamanın yapılması,
Atık yönetiminden sorumlu olan taraflar, üretimden bertarafa kadar olan süreçte ürünlerin ve atıkların çevreye olan olumsuz etkilerinin azaltılması ve güvenli bir şekilde yönetilmesi amacıyla ilgili personeline eğitim vermek/verdirtmekle, kamuoyunda farkındalık yaratmakla, atık yönetimine ilişkin duyarlılığı geliştirmek üzere sosyal sorumluluk projeleri ve çevre eğitim projeleri yapmakla/katkı sağlamakla, yazılı ve görsel basında spot yayınlar yapmakla veya bu amaçla yapılan çalışmalara katkı sağlanması,
Atıkların üretiminden (atık üreticisi/atık sahibi) ve yönetiminden sorumlu kişi, kurum ve kuruluşlar, atık yönetiminin her aşamasında atıkların çevre ve insan sağlığına zarar vermesini önleyecek tedbirleri almakla yükümlüdür. Tehlikeli atıkların neden olduğu çevresel kirlenme ve bozulmadan kaynaklanan zararlardan dolayı tehlikeli atığın toplanması, taşınması, geçici ve ara depolanması, geri kazanımı, yeniden kullanılması ve bertarafı faaliyetlerinde bulunanlar müteselsilen sorumluluğun yerine getirilmesi,
Tüm iş akışının takibi-kontrolü ve ilgili firmalara raporlanması.

4. Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu

Ürünlerin çevreye olan olumsuz etkilerinin azaltılması, atığın önlenmesi, atık olduktan sonra yeniden kullanımı, güvenli bir şekilde geri dönüştürülmesi ya da geri kazanımını desteklemek amacıyla ürünlerin tasarımından başlayarak gerekli tedbirler üretici tarafından alınır. Genişletilmiş üretici sorumluluğu, elektrikli ve elektronik eşya, ambalaj, araç, pil ve akümülatör ürünlerini kapsar.

Bu ürünlerin üreticisi ve/veya piyasaya süreni;

Üreticiye iade edilen ve/veya kullanım ömrü dolarak atık olarak addedilen ürünlerin yönetimi ve yönetimine ilişkin maliyetleri karşılar.
Yükümlülüklerini Bakanlıkça belirlenen yöntemlerden bir veya birkaçını tercih ederek yerine getirir.
Toplama, yeniden kullanım, geri dönüşüm veya geri kazanım hedeflerini sağlar.